NASIL EĞİTİM YAPMALIDIR?
Ortaöğretim kurumları olan tüm lise türlerinin yönetmelikte ifade edilen amaçları ve
nasıl iş ve işlemler yapılacağı aşağıda sıralanmaktadır. Zorunlu eğitim kapsamında olan
liselerde eğitim ve öğretim bakanlığın yayımladığı yönetmelik kapsamında yürütülür ve bu
yürütme işleminin çerçevesi yine bakanlıkça belirlenmektedir.
Öğrencileri bedenî, zihnî, ahlâkî, manevî, sosyal ve kültürel nitelikler yönünden
geliştirmeyi, demokrasi ve insan haklarına saygılı olmayı, çağımızın gerektirdiği bilgi ve
becerilerle donatarak geleceğe hazırlama.
Öğrencileri ortaöğretim düzeyinde ortak bir genel kültür vererek yükseköğretime,
mesleğe, hayata ve iş alanlarına hazırlamak
Eğitim ve istihdam ilişkilerinin Bakanlık ilke ve politikalarına uygun olarak sağlıklı, dengeli
ve dinamik bir yapıya kavuşturmak
Öğrencilerin öz güven, öz denetim ve sorumluluk duygularının geliştirilmesi ve
Öğrencilere çalışma ve dayanışma alışkanlığı kazandırmayı amaçlamaktadır.
LİSE TÜRLERİNE GÖRE İSE
Fen liseleri, fen ve matematik alanlarında; sosyal bilimler liseleri, edebiyat ve sosyal
bilimler alanlarında öğrencilerin bilim insanı olarak yetiştirilmelerine kaynaklık etmek
Güzel sanatlar liseleri, öğrencilere güzel sanatlarla ilgili temel bilgi ve beceriler
kazandırmayı ve güzel sanatlar alanında nitelikli insan yetiştirilmesine kaynaklık etmek
Spor liseleri, öğrencilere beden eğitimi ve spor alanında temel bilgi ve beceriler
kazandırmayı, beden eğitimi ve spor alanında nitelikli insan yetiştirilmesine kaynaklık
etmek olarak ifade edilmektedir.
MESLEKİ VE TEKNİK ORTAÖĞRETİM KURUMLARINDA;
Sanayi, ticaret, tekstil, inşaat, turizm, kimya, tarım, sağlık ve benzeri alanlarda ulusal ve
uluslararası standartlar ve sınıflamalara, ulusal yeterliklere ve mevzuata dayalı olarak
işgücü piyasasının ihtiyaç duyduğu nitelikte işgücünün yetiştirilmesi, mesleki bilgi ve
becerilerin güncellenmesi ve uygulanan programlarla girişimcilik bilinci, meslek ahlâkı, iş
sağlığı ve güvenliği, sosyal ve çevresel sorumluluk bilinci ile iş alışkanlığı kazandırılarak
istihdama hazırlanmasını sağlamak.
Önceki öğrenmelerin tanınması, mesleki eğitim belgelerinin denkliği ve
belgelendirilmesini,
Anadolu imam-hatip liseleri ve imam-hatip liselerinde; imamlık, hatiplik ve Kur'an kursu
öğreticiliği gibi dinî hizmetlerin yerine getirilmesine kaynaklık edecek gerekli bilgi ve
becerilerin kazandırılmasını sağlamak
Bünyesinde özel ortaöğretim programı uygulanan ARGEM, özel yetenekli öğrencilerin
eğitim ihtiyaçları, yeterlilikleri, ilgi ve yetenekleri doğrultusunda kapasitelerini en üst
düzeyde kullanmaları ve üst öğrenime, meslek hayatına ve toplumsal yaşama
hazırlanmalarını amaçlar.
NASIL BİR ÖĞRETİM YAPILIR?
Ortaöğretim kurumlarında;
Yükseköğretime, hem mesleğe hem yükseköğretime, hayata, iş alanlarına hazırlayan ve
Bakanlıkça uygun görülen ders çizelgeleriyle öğretim programları uygulanır. Ortaöğretim
kurumlarının özelliğine göre hangi derslere ağırlık verileceği haftalık ders çizelgesinde ve
program açıklamalarında belirtilir.
Öğretim programları, öğrencilerin ilgi, istek ve yetenekleri yanında bireysel farklılıklarına
ve yönelecekleri alanın özelliklerine, okul ve program türlerine uygun olarak ortak
dersler, akademik destek dersleri, meslek/alan ve dal dersleri, seçmeli dersler ve seçmeli
meslek derslerinden oluşur.
Ortak dersler, her öğrencinin ortaöğretim kurumunu bitirinceye kadar aldığı, asgarî ortak
bir genel kültür veren, toplum sorunlarına duyarlı, yurdun ekonomik, sosyal ve kültürel
kalkınmasına katkıda bulunma bilincini ve gücünü kazandırmayı amaçlayan ve
yükseköğretim programlarına hazırlayan derslerdir.
Meslek/alan ve dal dersleri, öğrenciyi hedeflediği yükseköğretim programlarına ve/veya
mesleğe, iş alanlarına yönelten ve bu yönde gelişme imkânı sağlayan derslerdir.
Seçmeli dersler, öğrencilerin hedefledikleri ve yöneldikleri alanda gelişmelerine veya ilgi
ve istekleri doğrultusunda çeşitli programlarda ilerlemelerine, kişisel yeteneklerini
geliştirmelerine imkân sağlayan derslerdir.
Uygun ortamın ve öğretmenin bulunması hâlinde, eğitim bölgesi müdürler kurulunca
uygun görülecek ortaöğretim kurumlarında öğrencileri girişimcilik ve üretkenliğe
yöneltecek, çevrenin ihtiyaç ve özelliklerine uygun yeni seçmeli dersler öğretim
kapsamına alınabilir. Bu gibi derslerin öğretim programı ve öğretim materyalleri eğitim
bölgesindeki zümre öğretmenlerince hazırlanır ve il millî eğitim müdürünün onayıyla
uygulamaya konur. İlk defa uygulamaya konulacak öğretim programlarının bir örneği
Bakanlığın ilgili birimine gönderilir.
Tam zamanlı kaynaştırma/bütünleştirme yoluyla eğitimlerine devam eden özel eğitim
ihtiyacı olan öğrenciler kayıtlı bulundukları okulda uygulanan eğitim programını takip
ederler. Öğrencilerin takip ettikleri programlar temel alınarak bireyselleştirilmiş eğitim
programı (BEP) hazırlanması ve bu okullarda bireyselleştirilmiş eğitim programı geliştirme
birimi oluşturulması zorunludur. Konuya ilişkin iş ve işlemler 7/7/2018 tarihli ve 30471
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği hükümlerine göre
yürütülür. Ancak öğrencilerin başarıları, bu Yönetmeliğin sınıf geçme ve sınavlarla ilgili
hükümlerine göre belirlenir. Özel eğitim sınıflarında eğitimlerine devam eden öğrenciler
ile ilgili iş ve işlemler Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliğinin ilgili hükümleri doğrultusunda
yürütülür.
Akademik destek dersleri, Anadolu teknik programında yer alan ortak dersleri
destekleyen ve yükseköğretime hazırlayan derslerdir.
Seçmeli meslek dersleri, öğrencilerin hedefledikleri ve yöneldikleri alanda gelişmelerine
veya ilgi ve istekleri doğrultusunda çeşitli programlarda ilerlemelerine, kişisel
yeteneklerini geliştirmelerine, alanlarında/dallarında sertifika almalarına imkân sağlayan
derslerdir.
Özel program ve proje uygulayan mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarında bölgesel
ve sektörel özellikler dikkate alınarak Bakanlıkça farklı öğretim programları uygulanabilir.
Derslerin öğretimi Türkçe yapılır. Ancak merkezi sınav puanı ile öğrenci alan ve önünde
hazırlık sınıfı bulunan ortaöğretim kurumlarında matematik ve fen bilimleri grubu
derslerini birinci yabancı dille okutabilecek öğretmen bulunması ve en az 10 öğrencinin
talep etmesi hâlinde bu derslerin öğretimi birinci yabancı dille de yapılabilir. Özel öğretim
kurumlarında ve Uluslararası Program uygulayan okullarda bu sayı aranmaz. Mesleki ve
teknik ortaöğretim kurumlarında meslek dersleri protokol ve projeler kapsamında
yabancı dille yapılabilir.
Şartları uygun olan ortaöğretim kurumlarında Uluslararası Program uygulamasına yer
verilebilir. Bu programa katılan öğrenciler için Türkçe okutulacak dersler hariç diğer
dersler, programın gerektirdiği yabancı dille okutulur. Uluslararası Programın
uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça hazırlanan Yönerge ile belirlenir.
9 uncu sınıf öncesi hazırlık sınıfı öğretim programlarında aşağıdaki
esaslara uyulur.
Yabancı dil dersinde öğrencilere dinleme, konuşma, okuma, yazma becerileri yönünden
yabancı dil programında belirlenen kazanımlara uygun olarak eğitim verilir. Haftalık ders
çizelgesinde belirtilen ders saatinin becerilere göre dağılımı, hazırlık sınıfı yabancı dil
zümre öğretmenlerince belirlenir.
Türkçe dersinde öğrencilere dinleme, okuma, konuşma ve yazma becerilerinin
geliştirilmesine yönelik öğretim programında belirtilen kazanımlar dikkate alınarak
metinler veya etkinlikler yoluyla dinlediklerini, okuduklarını anlayıp yorumlayabilme
becerilerinin kazandırılması hedeflenir.
Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarında öğretim programları Mesleki Yeterlilik
Kurumu tarafından yayımlanan Ulusal Meslek Standartları doğrultusunda güncellenir ve
gerekli durumlarda Ulusal ve Uluslararası Meslek Standartları dikkate alınarak yeni eğitim
programları hazırlanır.
Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarının çerçeve öğretim programları ve haftalık ders
çizelgelerinde yer alan mesleki alan/dal uygulamalarına ilişkin derslerin işletmelerde
yapılması durumunda bu dersler işletmelerde mesleki eğitim olarak adlandırılır.
Anadolu meslek programlarının 11 inci sınıf meslek dersleri, uygulamaya elverişli eğitim
birimi olan işletmelerde yapılır. Bunun mümkün olmaması hâlinde okulda yapılır.
Mesleki eğitim merkezlerinde kalfalık ve ustalık programları uygulanır, teorik ve pratik
eğitim birbirini tamamlayacak şekilde planlanır ve yürütülür.
Bu merkezlerde verilen temel derslere ek olarak isteyen öğrencilere diplomaya götüren
fark dersleri verilir.
ANADOLU LİSLERİNDE DERS SEÇİMİ NASIL YAPILMALIDIR?
Derslerin seçimi ve buna yönelik açıklamalar ikinci dönemin ilk haftasında okul
müdürlüğünce öğrencilere duyurulur.
Ders seçimi okulun imkânlarına bağlı olarak veli, sınıf rehber öğretmeni ve rehberlik
öğretmeninin bilgisi dâhilinde öğrenci tarafından aralık ve ocak ayları içinde yapılır, e-
Okul sistemine işlenir ve Kitap Seçim Modülüne kitap ihtiyaç sayısı girilir. Grup
oluşturulamadığı için açılamayan dersler okul yönetimince ilan edilir. Bu dersleri seçen
öğrenciler tercihleri doğrultusunda açılan seçmeli derslere yönlendirilir. Süresi içerisinde
ders seçimi yapmayan öğrencilerin dersleri okul yönetimince belirlenir.
9 uncu sınıfa yeni başlayan öğrencilerin ders seçimleri ile seçilen derslerde değişiklik
yapılmasına ilişkin işlemler ders yılının ilk haftası içinde yapılır.
Ortak dersler kapsamındaki yeteneğe bağlı seçimlik dersler hariç seçmeli dersler en az 10,
seçmeli meslek dersleri ise en az 8 öğrencinin talebi doğrultusunda öğretime açılır. Ders
yılı içerisinde öğrenci sayısı azalsa bile o dersin okutulmasına devam edilir. Ortak
derslerde ise sınıf bütünlüğü esastır. Özel öğretim kurumları, resmî özel eğitim kurumları,
özel eğitim sınıfları ile bünyesinde özel ortaöğretim programı uygulanan ARGEM’de bu
şartlar aranmaz.
Yeterli talebin olmamasından dolayı açılamayan seçimlik dersler millî eğitim
müdürlüklerinin onayına bağlı olarak merkezi bir okul/okullarda açılabilir ve farklı okul
öğrencilerinin kayıtları okullarında kalmak üzere seçimlik dersleri bu okul/okullarda
almaları sağlanabilir.
ANADOLU LİSLERİNDE HAFTALIK DERS PROGRAMI NASIL OLMALIDIR?
Haftalık ders programı, öğretmenler kurulunda görüşülür ve okul müdürünün onayına bağlı
olarak uygulamaya konulur. Bu programda yönetici ve öğretmenlerin okutacakları derslerin
gün ve saatlere göre dağılımı yapılır ve ilgililere yazılı olarak imza karşılığı duyurulur.
Haftalık ders programı düzenlenirken:
Okulların eğitim ortamı, öğretmen durumu, engelli öğretmenler, engelli çocuğu
bulunanlar, süt izni kullananlar, fizikî şartlar ve pedagojik esaslar göz önünde
bulundurulur.
Bu bağlamda; engelli, engelli çocuğu ve/veya bakmakla yükümlü olduğu engelli bireyi
olanlar ile süt izni kullanan öğretmenlerin haftalık ders programı, gün ve saatleri
okulun genel işleyişini bozmayacak şekilde ilgili öğretmenlerin tercihleri dikkate
alınarak hazırlanır.
Dersler, özelliklerine göre üst üste veya haftanın belirli günlerine dengeli olarak
dağıtılır. Bayrak törenleri dikkate alınarak beden eğitimi ve müzik derslerinin haftanın
ilk ve son iş gününe konulmasına özen gösterilir.
Uygulamalı meslek dersleri, imkânlar ölçüsünde ders bütünlüğü bozulmadan ders
saatleri birbirini izleyecek şekilde planlanır.
Programda teorik ve uygulamalı derslere aynı günde yer verilmesi durumunda, teorik
derslere öğleden önce, uygulamalı derslere ise öğleden sonraki saatlerde yer
verilmesine özen gösterilir.